45% van de medewerkers met autisme heeft moeite met de sociale omgang op de werkvloer.
40% geeft aan dat ze subtiele signalen en sfeer niet oppakken.

Dit is een van de resultaten uit mijn kwalitatieve onderzoek dat ik in 2015 deed over autisme op de werkvloer. Het is een pittig rondje statistieken, vind ik. En het onderschrijft mijn ervaring met coachees met autisme.

Ik weet nog het verhaal van Philip, die voor de derde keer zijn baan verloor. Niet omdat hij slecht functioneerde, maar omdat hij niet mee kon komen met het team, niet paste in het team en geen klik had met zijn baas.

Of Jeanette, die op haar werk zoveel energie kwijt was aan ‘normaal zijn’ dat er thuis geen ruimte meer was om goed contact te maken. Ze raakte daardoor volledig in een isolement.

Of Erik die in een huwelijkscrisis raakte. Hij zal al een jaar thuis en z’n vrouw mopperde dat hij haar op de lip zat. Ze voelde zich niet vrij om haar eigen dingen te doen. Hij moest maar weer eens gaan solliciteren, want anders…

Karel durfde het woord niet te nemen tijdens vergaderingen. Hij was er stellig van overtuigd dat de richting van het bedrijf niet de juiste was en had een complete analyse gedaan waarom het zo was. Hij merkte steeds meer signalen op die voor hem het bewijs waren van zijn gelijk. Doordat hij dit niet durfde te uiten werd hij steeds matter en passiever. Depressiviteit lag op de loer. Bovendien lag hij nachten te piekeren over die ene opmerking van de baas. Hij kan ze niet plaatsen.

Bart had net de kinderen uit huis en merkte dat hij en zijn vrouw elkaar niet veel meer te vertellen hadden nu het niet meer om de kinderen draaide thuis. Hij wil zijn vrouw niet kwijt, maar oh wat is het moeilijk om weer samen alleen te zijn.

Persoonlijke relaties of werkrelaties die gespannen voelen, kunnen voor mannen en vrouwen met autisme verstrekkende gevolgen hebben, binnen én buiten hun werk.

Terwijl er zo verschrikkelijk veel mogelijk is, met de juiste ondersteuning.

Als coach kun je hét verschil maken

Als coach heb je de sleutel in handen om deze prachtige, waardevolle, getalenteerde mannen en vrouwen met autisme te helpen om zich te ontwikkelen tot een fijne collega, partner of vriend. Om relaties en vriendschappen te hebben die door beide partijen als ontspannen en prettig worden ervaren. Waarin:

• ruimte en grenzen worden bewaakt;
• het spel van koetjes en kalfjes mee kan worden gespeeld in plaats van te vermijden;
• woorden gegeven worden aan gevoelens, zonder te stuntelen;
• stressfactoren en spanning herkend worden en er wat aan gedaan wordt.

‘Mensen merken dat ik mij niet meer zo hulpeloos opstel, zowel in een 1-op-1 gesprek als in een groepsgesprek. Ik ben veel beter te volgen voor anderen en ben minder chaotisch. Ik weet nu heel goed wat mijn triggers zijn en hoe ik daar mee moet omgaan. Ik kom ook veel socialer over, durf voor mijn eigen standpunten uit te komen en geef nu rustig en duidelijk mijn grenzen aan.’ 
– Vrouw met autisme na begeleiding

Er is meer nodig dan regulier coachen

Als je een ‘gewone’ coach bent en een coachee met autisme hebt die je coacht zoals je gewend bent, is dat vaak niet toereikend. Het blijkt knap lastig om iemand met autisme blijvend in beweging te krijgen. Zodat er ook echt iets ten positiever verandert.

Dat komt doordat coachees met autisme vaak anders in elkaar zitten dan mensen zonder autisme. Zij willen graag kennis, zodat ze zich een compleet plaatje kunnen vormen van de verwachtingen over en weer. Als je dat als coach niet op de juiste manier faciliteert, kan het gaan voelen als vechten tegen de bierkaai en dat is niet helpend.

Gelukkig is er een methode die in de praktijk fantastische resultaten laat zien.

Wat veel mensen niet weten over relaties en autisme

Er is een gangbare misvatting dat mannen en vrouwen met autisme niet geschikt zijn om warme relaties te hebben. Dat er bij hen nou eenmaal een plafond zit aan wat er mogelijk is. Deze misvatting vind ik schrijnend; het is een van de redenen waarom ik in 2006 mijn bedrijf startte.

Het is een voorrecht om dagelijks coaches te spreken die mannen en vrouwen met autisme helpen gelukkiger te zijn. Die hun coachees helpen om ontspannen in contact te staan met de mensen om hen heen. Dat heeft zo’n effect op hun levensgeluk, dat het een van de belangrijke onderdelen is van de opleiding tot autismecoach, die ik ontwikkelde.

De stappen die ik in mijn opleiding behandel, deel ik graag met jou, zodat ook jij direct meer impact hebt op de relaties van je coachee met autisme.

“Ik gun jou als coach de juiste kennis, vaardigheden en tools zodat je een positieve impact hebt op mannen en vrouwen met autisme en daarmee op hun relatie met partner, vrienden en collega’s.”
–  Marja Boxhoorn

Stappenplan voor betere relaties

Met onderstaand stappenplan help je je coachee met autisme om naar goede relaties toe te werken. Of het nu een vriend, collega of partner is, het werkt bij alle typen relaties!

Stap 1. Focus je op één relatie

Als je een coachee met autisme treft, is de kans groot dat hij/zij stress ervaart in verschillende relaties. Het kan echt als een warboel voelen.

Oplossing: kies één relatie om te verbeteren. Schep eerst een helder beeld over wat er binnen die relatie speelt en waar je coachee heen wil groeien. Werk in stappen daarnaartoe.

Stap 2. Begin bij ‘jezelf goed voelen’ in die relatie

Voor een coachee met autisme is ‘wat is van mij, wat is van een ander’ een belangrijk thema. Ze gaan grenzen over, geven hun ruimte op en ervaren daardoor nog meer druk en stress. Hierdoor kan een relatie zwaar gaan voelen, ook voordat er contact is.

Oplossing: geef ze het contact met zichzelf terug, door te onderzoeken hoe ze zelf het beste functioneren. En help ze vervolgens om daar met een positieve mindset op te anticiperen. Zo gaan ze hun eigen ruimte invullen en op een constructieve manier de eigen grenzen bewaken en ook het contact aangaan.

Stap 3. Verbreed: in een ander de goede relatie zien

Voor je coachee met autisme is het vaak lastig om een ander te begrijpen en in te schatten. Hierdoor groeit angst en onzekerheid, gaat je coachee aannames doen en ontstaat een vicieuze cirkel van verkeerde verwachtingen en teleurstellingen.

Oplossing: help je coachee om een ander te leren inschatten en om zonder trial & error uit te vinden wat de ander verwacht en wil. Door dit goed te analyseren krijg je een beeld van hoe de relatie voor elke ‘deelnemer’ goed is.

Stap 4. Ga concreet aan de slag

Eén van de problemen van coachees met autisme is dat ze passief worden in hun relaties. Als ze niet weten wat ze kunnen doen, blokkeren ze en doen ze niets.

Oplossing: ga voor quick wins, door het laaghangend fruit te plukken. Juist na de analysefase (stap 1 t/m 3) kun je nu initiatieven nemen om de relatie te vormen. Breek dit op in kleine stapjes en laat de winst zien die je coachee hiermee behaalt.

Stap 5. Verbeter de communicatie

Vaak ontstaat er in gesprekken met een coachee met autisme eenrichtingsverkeer: het is voor een man of vrouw met autisme gemakkelijker om te volgen dan om zelf ergens heen te sturen. Of andersom: de man of vrouw met autisme wordt juist heel dwingend in de communicatie.

Oplossing: leer je coachee gesprekstechnieken en hoe je die toepast om tweerichtingsverkeer te krijgen. Bijvoorbeeld hoe je praatjes maakt, verdieping aanbrengt in een gesprek, of een ander aanmoedigt om ergens meer over te vertellen. Je helpt een coachee ook enorm door hem of haar te leren wat je doet als iemand ergens heel verdrietig over is.

Stap 6. Help om uitdagingen in de relatie beter te hanteren

Een man of vrouw met autisme kan veel druk voelen als er een groot of klein probleem ontstaat in een relatie. Als de gesprekspartner boos wordt of kritiek geeft. Als er een afspraak gemaakt moet worden. Als hij of zelf een probleem heeft met de omgang. Je coachee met autisme kan in een patroon stappen van terugtrekken, vermijden of agressief worden.

Oplossing: je coachee maakt een enorme leercurve door als je hem of haar leert conflicten op te lossen. Door grenzen te stellen en toch in verbinding te blijven. Door constructief feedback te geven. Dit soort vaardigheden helpt je coachee om de relatie goed te houden als er stress of druk ontstaat.

Stap 7. Blijvende relatie

Elke relatie kent z’n ups en downs. Gaat het een tijdje minder in een relatie, dan dreigt een coachee met autisme terug te vallen in een oud patroon. Het kan dan weer een warboel worden, doordat je coachee blokkeert.

Oplossing: geef je coachee met autisme manieren om te blijven investeren in de relatie, door het te integreren in zijn of haar eigen planning. Maak samen een eenvoudig systeem, zodat er aandacht voor blijft en de relatie niet versloft.

Help mensen met autisme lekker te leven

Het is mijn missie om steeds meer mensen met autisme te helpen lekker te kunnen leven in plaats van óverleven en worstelen.

Net zoals Philip, Jeanette, Erik, Karel en Bart die door middel van deze stappen leerden hoe ze weer vorm aan hun relaties konden geven. Ze de opluchting voelden omdat ze niet alleen meer op inhoud in gesprek konden zijn, maar ook op emotioneel niveau kunnen aansluiten en delen. Wat een enorme verademing vonden zij het dat ze uitdagingen beter kunnen hanteren. En dat had een positieve impact op alle vlakken in hun leven. Zowel thuis in de partnerrelatie als met hun kinderen, familie en vrienden. En ook op het werk. Omdat ze een baan vast kunnen houden, de sollicitatiegesprekken goed doorkwamen en assertief durfden te zijn als het nodig was. Zij hebben gewerkt aan hun vaardigheden voor het leven. Nog zoveel mensen met autisme zijn hierin aan het worstelen en zoeken naar oplossingen.

Vind je het interessant om meer te lezen?

Bestel ook het e-book ‘Het wat en hoe over relaties bij autisme’.